Interview in Elsevier - Wilders zoekt toenadering tot Rusland

PVV-leider Geert Wilders ziet Rusland ook als bondgenoot, verwijt anderen ‘valse vijandbeelden’, maar weigert geld. ‘Er rollen geen roebels.’

Niet alles wat Moskou doet, is welgedaan, vindt Geert Wilders. Maar hij is op weg naar de ambassade van de Russische Federatie aan de Andries Bickerweg in Den Haag en wil ‘tegenwicht bieden aan de hysterische russofobie die her en der heerst’.

Er rollen geen roebels
Gaat de PVV-leider misschien het Franse Front National achterna? Partijleider Marine Le Pen, een bondgenoot in wat Wilders noemt ‘de Patriottistische Lente in Europa’, nam in 2014 volgens de BBC kredieten van in totaal 14 miljoen euro aan uit Rusland, waarvan 11 miljoen van een aan het Kremlin gelieerde bank.

‘Nee,’ zegt Wilders (54) nog voordat hij de Russische ambassade betreedt. ‘Ik accepteer geen leningen en geen giften uit Rusland. Dat deed ik nooit en dat zal ik niet doen. Er rollen geen roebels door de gangen van de PVV.’

Wilders zegt niet te weten ‘of russofobie een woord is’, maar de Russen weten precies wat hij bedoelt, want zij hanteren de term roesofobiija voor de steeds sterkere afkeer en vooringenomenheid die zij naar eigen zeggen in de westerse landen ervaren.

Het interieur van de ambassade ziet eruit zoals je dat op basis van films uit de Koude Oorlog zou verwachten. Degelijk, sober, nogal donker. Opvallend hoe professioneel de diplomaten zich opstellen en hoe vloeiend sommigen Nederlands spreken. Ambassadeur Alexander Shulgin en Wilders spreken Engels. De ambassadeur ontvangt in een vertrek waar nog een diplomaat aanwezig is, die echter blijft zwijgen.

Russen in hun waarde laten
De PVV-leider nam het initiatief. Hij nodigde de ambassadeur uit voor een bezoek in zijn werkvertrekken in het parlement. Maar sinds 2014 – de annexatie van de Krim en de ramp met de MH17 – merkt de ambassade nogal eens dat drempels hoger worden en afspraken op de lange baan worden geschoven. Waarschijnlijk is dat de reden dat Shulgin Wilders op de ambassade uitnodigde.

De PVV-leider weet dat deze contacten gevoelig liggen. D66-minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken waarschuwde enkele dagen eerder dat Rusland met nepnieuws democratische processen probeert te sturen. Maar politici ontmoeten vaak ambassadeurs en Wilders vertrouwt Elsevier Weekblad vooraf toe: ‘Niks geheimzinnigs aan.’
Wilders heeft in zijn VVD-tijd van de toenmalig leider van de ¬liberalen Frits Bolkestein geleerd dat je de Russen in hun waarde en hun geopolitieke invloedssfeer moet laten. Hij was herhaaldelijk in Moskou – de laatste keer tien jaar geleden – en heeft zich toen aan de hand van een landkaart met gekleurde lampjes laten uitleggen hoe dit uitgestrekte land met een grootse geschiedenis zich omsingeld voelt door de naar het oosten oprukkende NAVO.
‘Ik ben een groot fan van de NAVO en de Amerikanen, maar hier heeft Rusland een punt,’ zegt Wilders. Zo’n opmerking gaat er wel in bij ambassadeur Shulgin.

Wilders: we moeten beseffen dat Rusland onze bondgenoot is
Wilders zegt dat hij kritisch blijft over Rusland. Hij vindt dat de schuldigen van de MH17- ramp terecht moeten staan en in tegenstelling tot Le Pen verwerpt hij de annexatie van het Oekraïense schiereiland de Krim door de Russen. Maar ondanks die verschillen ziet hij vooral belangenovereenkomsten.

Na afloop van het gesprek zegt Wilders dat ‘wij qua patriottisme nog veel van Rusland kunnen leren. Daar gaat heus ook weleens iets verkeerd en ik zal mijn kritiek niet onder het tapijt fietsen. Maar ik heb géén hekel aan de Russen.’

Wilders: ‘In plaats van kritiek uit te oefenen, moeten we beseffen dat Rusland onze bondgenoot is in de strijd tegen terrorisme en massa-immigratie vanuit Afrika. Zij hebben daar net zo veel mee te maken als wij. Ik benader Rusland serieus en vriendschappelijk.’

Russofobie
Hoe verklaart hij de vermeende Haagse russofobie? Hebben politici belang bij het aanwakkeren van oude angsten uit de Koude Oorlog? Doen zij wat zij Wilders verwijten, namelijk kiezers opzwepen door in te spelen op onderbuikgevoelens?

‘Rusland is geen vijand en dat moeten wij er niet van maken,’ zegt Wilders. ‘Ik weet niet wat D66-leider Alexander Pechtold bezielt, maar nu eens maakt-ie president Donald Trump belachelijk, dan weer schoffeert hij Rusland. Totaal ongepast.

‘Ik vermoed dat zulke politici valse vijandbeelden scheppen om te verhullen wat echt belangrijk is, namelijk strijd tegen de islam.’ Het viel hem trouwens op dat Shulgin het woord ‘islam’ niet in de mond nam.

Rusland heeft 142 miljoen inwoners, van wie zeker 100 miljoen zich christelijk voelen. Begin volgend jaar reist Wilders naar Moskou om ‘te laten zien dat er hier ook patriotten zijn’. Hij vindt dat nodig, want: ‘Rusland staat aan onze kant.’

Ticket en hotel uit eigen portemonnee

‘Onderschat niet hoe belangrijk de contacten tussen volksvertegenwoordigers zijn voor de relatie tussen landen,’ zegt Geert Wilders. Jaren geleden was hij in Iran en trof in de Majlis volksvertegenwoordigers die vrijmoedig vertelden over wat er in de landsdelen aan de hand was. ‘Van zulke ontmoetingen steek ik meer op dan PvdA’er Bert Koenders van tien ministeriële werkbezoeken.’ In 2018 wil Wilders naar de Doema, het parlement in Moskou. ‘Ik ga in mijn eentje. Namens de PVV, maar in mijn rol als volksvertegenwoordiger. Ticket en hotel betaal ik uit eigen portemonnee.’

Klik hier om het interview te lezen op de website van Elsevier.