VN-verdrag gehandicapten

Enthousiasme alom na de presentatie van het regeerakkoord Bruggen Slaan. Want wat stond daar in? Na zoveel jaren zou Nederland dan eindelijk overgaan tot het ratificeren van het VN-verdrag voor de rechten van gehandicapten. En wie kan daar nu tegen zijn? Nou, wij zijn niet tegen de inhoud van dat verdrag. Integendeel, kom maar op zou ik zeggen. Maar voorzitter, wat een stelletje hypocrieten daar in vak K. En ook in de zaal.

Sinds het Kunduzakkoord is er steeds weer een manier gevonden om de zorg af te fakkelen. 105 bezuinigingsmaatregelen werden de afgelopen drie jaar hier in dit huis, in deze zaal van een akkoord voorzien, waaronder: bijvoorbeeld het schrappen van de Agemagelden, het extra geld voor personeel voor de gehandicapteninstellingen, het stoppen van de financiering en dus het sluiten van het beschermd wonen, het schrappen van 90% van het budget voor dagbesteding, het halveren van de huishoudelijke hulp, het schrappen van de compensatie voor het eigen risico, het halveren van de inkomenscompensatie van de wtcg, het schrappen van de logeervoorzieningen, de beperkingen van het bovenregionaal vervoer en zelfs, zelfs het schrappen van de rollator, hét basale loophulpmiddel voor met name de oudere medemens met beperkingen. Allemaal met dank aan de PvdA.

We hadden de meeste zaken uit het verdrag drie jaar geleden beter geregeld dan nu. Beter dan bij de presentatie van het regeerakkoord. Toch schrijft het kabinet dat het hoog tijd wordt het VN-verdrag te ratificeren, want wij zijn tenslotte voorgegaan door wel 127 landen die dat wel al gedaan hebben en wij kunnen natuurlijk niet achter blijven. Voorzitter, wat een kul-argument. Nu moeten we ratificeren omdat we niet achter kunnen blijven bij landen als Afghanistan, Congo, Ethiopië, Mali, Marokko, Mozambique, Rwanda, Saoedi-Arabië, Zuid-Afrika, Sudan, Turkije en zelfs Syrië (!)? Het is wachten op ratificatie door Islamitische Staat. Welja joh, laten we een voorbeeld nemen aan landen die niet eens basale mensenrechten kennen, waar gelijkheid tussen man en vrouw niet bestaat, waar niet eens stoepen of bussen met een lage instap zijn en waar je om niks gestenigd of vermoord wordt. Laat staan dat gehandicapten in die landen ook maar iets van een levensstandaard hebben.

Goed. Dus wat is dit VN-verdrag nu helemaal waard? Door de megabezuinigingen in de zorg, het onderwijs en op de sociale werkvoorziening, voldoen we nu juist eerder minder dan méér aan de eisen. En dan legt deze staatssecretaris deze ratificatie nú voor? Als het kalf verdronken is, bedoel ik?

Ik vraag me overigens af hoe de vlag er nu eigenlijk precies bijhangt als het gaat om de punten uit het verdrag. Is gemeten hoe we er nu voor staan? Hoe wordt gemeten of we de goede dan wel minder goede kant van af nu op gaan? Wat gaat de staatssecretaris concreet regelen ten opzichte van nu? Wat is nu niet goed en wordt binnenkort aangepakt? Op welke termijn kunnen mensen met een handicap waarop precies rekenen? Ik vind het eigenlijk best waardeloos dat we dat niet nu concreet voor ons hebben liggen hoor. Niemand weet waar we het nu eigenlijk precies over hebben, wat beter moet en op welke termijn geregeld moet worden.

En dat brengt mij terug bij de passage uit het regeerakkoord. Daar staat namelijk, ik citeer: ‘Nederland zal het verdrag van de Verenigde Naties voor de rechten van Gehandicapten ratificeren, onder de voorwaarde dat hieruit volgende verplichtingen geleidelijk ten uitvoer kunnen worden gebracht.’ Einde citaat. Wat is dat eigenlijk voor een rare zin? Het zegt helemaal niks. Of juist heel veel. Het heeft, tegengesteld aan wat je zou verwachten, de deur opengezet naar de bezuinigingen die dit kabinet de afgelopen jaren heeft doorgevoerd. Dus, je doet in één en dezelfde zin alsof je iets regelt en doet tegelijkertijd het tegenovergestelde. Zo kennen we het kabinet. Want wat is een ‘geleidelijke invoering’ als intussen het voorzieningenniveau finaal afgebroken is?

Het verdrag vereist dat mensen met een beperking in staat worden gesteld zelf de regie te voeren over hun eigen leven en daarbij eigen keuzes te maken. Zij moeten bovendien waar nodig kunnen rekenen op ondersteuning om op voet van gelijkheid mee te doen aan de samenleving. Voorzitter, daar zijn wij voor. Natuurlijk. Ook moet de overheid zorgdragen voor passende gezondheidszorg voor mensen met een handicap. De persoon of patiënt moet de autonomie hebben om zelf te bepalen wat hij of zij doet, om richting aan het leven te geven, om vanuit zelfstandigheid en vrijheid keuzes te maken over de eigen afhankelijkheid. Voorzitter, helemaal mee eens. Of deze: Het gelijke recht van mensen met een handicap om in de maatschappij te wonen met dezelfde keuzemogelijkheden als anderen en de verplichting om doeltreffende en passende maatregelen te nemen om het personen met een handicap gemakkelijker te maken dit recht ten volle te genieten en volledig deel uit te maken van en te participeren in de maatschappij. Nou prachtig verwoord, zou ik zo zeggen.

Het is allemaal dan wel wat wollig omschreven, maar volgens mij hadden we dit allemaal aardig geregeld in ons land. Maar met het halveren van de thuishulp en het afschaffen van de AWBZ, zijn we verder weg van huis dan ooit. Letterlijk. Als je heden ten dagen als hulpbehoevende zorg weigert door iemand die jou niet goed behandelt, bejegent of zelfs mishandelt, kun je de rambam krijgen. Eenzijdig wordt je ‘contract’ opgezegd en je staat op straat of je kunt de rechter opzoeken. Of, en dat gebeurt meestal, je houdt je mond. We hebben dat nu al zo vaak gezien. Maar ook, wil je in je eigen huis blijven wonen en heb je aanpassingen nodig, dan kan een gemeente deze te allen tijde weigeren, omdat deze Kamer een eigen bijdrage tot 100% in de nieuwe wmo regelde. Dus dan toch gedwongen verhuizen? Maar naar welk huis?

Voorzitter, wat zeggen de cijfers? Er is een tekort van zo’n half miljoen levensloopgeschikte woningen, het kabinet vernietigde in drie jaar tijd 60.500 verzorgingshuisplekken en van het wettelijk recht op zorg voor 600.000 hulpbehoevenden is ons land afgezakt naar een situatie waarin gemeenten ‘beleidsvrijheid’ hebben. Hulp bij het voeren van het huishouden, begeleiding, woningaanpassingen, het is allemaal afhankelijk van de grillen van de gemeente waarin je woont en door de bezuinigingen tegenwoordig dus helemaal niet meer vanzelfsprekend. Minder vanzelfsprekend dus dan drie jaar geleden.

De vrijheid in het maken van keuzes over de eigen afhankelijkheid. Bestaat ook niet meer. Heb je dagbesteding nodig voor een zinvolle invulling van de dag, dan is dit geschrapt en het verzorgingshuis waar het plaatsvond is dicht. Wat rest is het buurthuis, als die niet óók wegbezuinigd is. Voorzitter, een veel slechtere situatie dan drie jaar geleden.

En zo kan ik nog wel even doorgaan. En dat gaan we dus ook doen.

De overheid moet ervoor zorgen dat mensen met een handicap zo nodig worden ondersteund bij het vinden en houden van werk. De overheid wordt geacht zelf mensen met een handicap in dienst te nemen en moedigt het bedrijfsleven aan dit ook te doen. Nobel. Ok, hoeveel mensen met een handicap heeft de overheid de afgelopen drie jaar extra in dienst genomen? En dat aanmoedigen van het bedrijfsleven, hoe gaat u dat bewerkstelligen? Dwang? En wat deed het kabinet nog meer? Het bezuinigde de sociale werkplaatsen weg en kortte de uitkeringen. Alweer een minnetje.

De overheid moet zorgdragen voor de toegankelijkheid van openbaar vervoer, vliegtuigen, regiotaxi. En natuurlijk doet de overheid haar stinkende best, ik geloof er heilig in dat er geen land is met zoveel aangepaste stoepen, perrons, bussen en overheidsgebouwen, maar we hebben kunnen zien dat toen meneer Van Dijk in de Kamer kwam, er toch heel wat versleuteld moet worden. Ik keek mijn ogen uit. Ik ben notabene zelf ontwerper! Ik heb een masterdegree in de architectuur op zak. De vraag die nu voorligt is, moet iedereen, overal, elk gebouw, preventief Otwiniseren? Ook als er nooit iemand met een rolstoel op bezoek komt? Of als er maar één keertje per jaar iemand komt? Wat dan? Ik snap de wens voor toegankelijkheid vanuit de grond van mijn hart, maar het moet allemaal wel haalbaar zijn. En ik ben daar eerlijk gezegd niet uit.

Voorzitter, dan kom ik op iets heel anders. En dat stoort me mateloos. Een blindengeleidehond komt de taxi zo goed als nergens meer in, omdat de meeste chauffeurs tegenwoordig moslim zijn en zij honden haram vinden. Ook zijn taxichauffeur dikwijls te lui om een rolstoel in de kofferbak te gooien. Een dikke, vette min. Vroeger was een taxichauffeur iemand met een net pak aan en een das om, die elke straat blind wist te vinden. Het was iemand die hoffelijk en behulpzaam was en ook nog wel een leuke mop wist te vertellen. Nu is het veelal gespuis en geteisem die een rolstoeler of iemand met hulphond gewoon laten staan. Al dan niet in de kou en de regen. En niemand doet iets. Diep, diep, schandalig. Een hele grote min.

Het doelgroepenvervoer wordt door de bezuinigingen op één hoop gegooid. Bijvoorbeeld leerlingenvervoer samen met kinderen met meervoudige handicap, die naar de dagopvang gaan. Niet handig voor beide groepen. Weer een verslechtering ten opzichte van drie jaar geleden.

Artikel 14 verplicht staten die partij zijn te waarborgen dat personen met een handicap op voet van gelijkheid met anderen van het recht op vrijheid en veiligheid kunnen genieten en niet onrechtmatig of willekeurig van hun vrijheid worden beroofd en dat iedere vorm van vrijheidsontneming geschiedt in overeenstemming met de wet, en dat het bestaan van een handicap in geen geval vrijheidsontneming rechtvaardigt. Laten we ook hier even een reality-check doen. Isolatie en het gebruik van psychofarmaca is in ons land nog altijd de normaalste zaak van de wereld. Cijfers wijzen uit dat er geen sprake is van terugdringing en met de extra bezuiniging van een half miljard euro op de verpleeghuizen vanaf 2017, die nog altijd ingeboekt staat, beste PvdA, kun je ervan uitgaan dat er nóg minder personeel op de werkvloer overblijft en fixatie en toediening van psychofarmaca alleen maar erger wordt. Want, ze worden er zo lekker rustig van. Een hele dikke, dikke min.

Als laatste wilde ik noemen het recht op een behoorlijke levensstandaard. Nou, het mag duidelijk zijn, dat ook hier er sprake is van achteruitgang. Het torenhoge eigen risico, het vervallen van de compensatie voor het eigen risico, het halveren van de wtcg, de steeds hogere eigen bijdragen tot wel 100% van de kostprijs, steeds meer medicijnen maar ook verbandmiddelen en bv klysma’s uit het pakket, zijn er de oorzaak van dat mensen met een handicap steeds vaker ónder het bestaansminimum uitkomen, of zelfs helemaal door de bodem gaan. Weer een vette dikke min dus. Beste PvdA.

Zijn wij dan alleen maar negatief? Nee voorzitter, wij zijn in jubelstemming! En dat ga ik u nú uitleggen. Die vreselijke Verenigde Naties, met onder andere hun vreselijke vluchtelingenverdrag en hun haatcampagne tegen onze Zwarte Piet, juist die organisatie maakt het ons nu mogelijke wat ons na drie jaar oppositie voeren en vele moties en amendementen niet is gelukt. Want, wij gaan ervanuit dat deze regering na ratificatie, dit verdrag tot op de letter gaat uitvoeren, net zoals ze dat bij het vluchtelingenverdrag doet. Hey, en dat betekent, dat de bezuinigingen teruggedraaid moeten worden. Of toch niet? Of meet deze regering met twee maten en kiest zij zelf wel uit aan welk verdrag we ons niet houden en aan welk verdrag wel? Kiest zij wel voor vluchtelingen, maar niet voor die twee miljoen mensen met een beperking? Staan we over een paar jaar wel fier bovenaan de lijst met landen die niet alleen maar ratificeerden, maar er ook wat mee deden? Of is het ratificeren en voor de rest: doeiiii?