AO Dierproeven

Een tijdje geleden zijn vier moties van mij aangenomen. Al vanaf 2006 hebben wij op dit dossier het voortouw genomen. Dat komt natuurlijk doordat ik zelf in de veterinaire farmacie heb gezeten en heb kunnen zien hoeveel leed dierproeven kunnen aanrichten. In de tijd waarin ik als managing director werkzaam was in de farmaceutische industrie ben ik met mijn divisie overgeschakeld op fytotherapeutica – dat zijn allemaal plantaardige middelen – en op pre- en probiotica om van die ellende af te komen. Dat is mij door de industrie en door sommige aandeelhouders niet in dank afgenomen.

Toen ik Kamerlid ging worden, hebben zij er alles aan gedaan om mij in de kranten kapot te schrijven, zelfs tot het mij betichten van het mishandelen van een ex aan toe, maar dat is hen niet gelukt. Ik zit er nog. Na de drie v’s die de regering noemde, vervanging, vermindering en verfijning, hebben wij de vierde v en een hele lijst met alternatieven aangedragen. Ik zal er een paar noemen; dat hebben wij indertijd ook gedaan. Je kunt vandaag de dag werken met organen en lichaamscellen op een chip, met levercellen in kleine bolletjes die een lever nabootsen en waarop ook chemische stoffen getest kunnen worden, met een vernieuwde in-vitrotest in plaats van die verschrikkelijke in-vivotesten en met nagebootste menselijke huid.

Je kunt zelfs met in-vitromeat gaan werken. Verder kun je werken met klompjes eiwitslijm, kweekorganen en een bioreactor die een leven nabootst, met databases en allerlei computermodellen en met hydrogel die als alternatief voor weefsel kan dienen, een nieuw weefsel voor neurologische proeven. Dat kan allemaal. De Staatssecretaris heeft uitgesproken in 2025 de wereldwijde koploper te willen zijn in het gebruik van alternatieven voor dierproeven.

Ik vraag mij af hoe dat rijmt met al die aangenomen moties van mij, vier stuks, waar weinig of niets mee gedaan is, en met het verschrikkelijke BPRC, de Rijswijkse martelkamer voor apen. Ik snap daar helemaal niets van. Hoeveel zijn het er nu? Ik kan het echt niet meer volgen. Eerst had ik begrepen dat het aantal van 1.600 naar 1.400 was gegaan. Nu zijn er vijf bij gekomen. Dan zijn het er nu dus of 1.405 of 1.605. Mijn buurman spreekt over 1.500. Hoeveel aapjes zitten daar nu daadwerkelijk? Ik wil het echt weten.

Mensen zoals ik die daar graag langs zouden willen gaan, komen er niet binnen. Het is een afgesloten geheel. Ik vind dat akelig. Ik vind het heel akelig dat daar niet optimaal of onaangekondigd gecontroleerd kan worden. Ik vind dat echt niet te doen. Ik had daar toch graag een reactie op gehad. Uiteraard ben ik er zo meteen niet, maar mijn collega zit hier in de zaal.

Ik kondig bij dezen preventief een VAO aan omdat ik dat dadelijk niet meer kan doen. Mocht ik een niet-afdoende antwoord krijgen, dan kan ik in ieder geval nog moties indienen. Ik kondig dus echt een VAO aan, mocht de Staatssecretaris niet afdoende op mijn verzoeken ingaan. Waar blijven die meer onaangekondigde controles in die dierproefcentra zolang die dieren nog in die martelruimtes zitten? Ik ga in op het aantal proefdieren dat is gedood of doodgegaan. In de aangenomen motie op stuk nr. 20 (32 336) heb ik de regering verzocht onderzoek te doen naar de representativiteit van proefdieren en de explosieve stijging van het aantal dieren dat is gedood of doodgegaan vóór de proef en ik heb haar verzocht ervoor te zorgen dat er minder dieren «op voorraad» worden gehouden. Dat blijkt helemaal niet te gebeuren, want al die centra zijn met name door deze motie – misschien heeft deze averechts gewerkt – juist meer dieren op voorraad gaan houden. Dat vind ik echt een schande, want dat houdt in dat men zich gewoon niks aantrekt van onze parlementaire democratie en van de Kamer.Ik vind dat gewoon niet te doen.

Ik heb verder gevraagd om een onafhankelijke toetsing van de projectvoorstellen aangaande dierproeven. Die toetsing heeft nooit echt onafhankelijk plaatsgevonden. Daar had ik ook graag een reactie op. Dan kom ik op het waarborgen van het welzijn van de proefdieren zolang zij daar nog zitten. Ik wil dat daar ter zake deskundige opsporingsambtenaren naartoe gaan, dierenartsen en dierenpolitie, die niet geïntimideerd worden.

Je moet er niet iemand naartoe sturen die daar al jaren komt, die daar vriendjes heeft en met intimidatie te maken krijgt. Bezoeken moeten gewoon worden afgelegd door een onafhankelijk team van mensen uit andere regio’s, zodat er geen vriendjespolitiek kan zijn. Er moet echt onafhankelijkheid komen. Ik vind dat zowel een agent van de dierenpolitie als een dierenarts mee moet gaan. Wat mij betreft, worden zij ook nog vergezeld van een bioloog en een etholoog, maar dat zal heel moeilijk worden; dat begrijp ik ook wel. De controles moeten ook betaalbaar blijven.

Die aapjes gaan dus vrij komen, zeker gezien de inzet van de Staatssecretaris om in 2025 koploper te zijn. Wat gaat er nu met die aapjes gebeuren? Ik heb al gezegd: schakel daarbij de Dierenbescherming in en David van Gennep van de Stichting AAP, een van de weinige mensen uit de hele dierenbeschermingswereld in wie ik heel veel vertrouwen heb. Betrek die mensen erbij en zorg ervoor dat die dieren goed terechtkomen. Ga dat snel doen. Ik wil echt weten wanneer die apen vrij worden gelaten. Ik wil er ook nog graag bij zijn als dat kan, want dat zal een zeer heuglijke dag zijn.