Skip to main content

Wet uitbreiding examens mbo-opleidingen op Bonaire in het Papiaments aan te bieden

Vz, we bespreken vandaag de uitbreiding van de mogelijkheid om het beroepsonderwijs op Bonaire en de daaraan gerelateerde examens in het Papiaments aan te bieden.
Op dit moment is dit uitsluitend voorbehouden aan mbo-niveau 1 en 2, als nadrukkelijke uitzondering voor studenten die geen Nederlandstalige vooropleiding hebben gehad.
Deze wet wil het echter mogelijk maken om, weer als nadrukkelijke uitzondering, beroepsonderwijs op mbo-niveau 3 en 4 en de daaraan gerelateerde examens in het Papiaments aan te bieden.
Let wel voorzitter, dat zouden dan nog steeds kwalificaties zijn die gegarandeerd worden door de WEB, de WEB BES in dit geval. Kwalificaties dus met een civiel effect, gegarandeerd door de Nederlandse en BES-overheid onder de auspicien van de Nederlandse inspectie van het onderwijs. Zij het dat de Papiamentstalige kwalificaties onder niveau 3 en 4 dan weer uitgezonderd worden van het toelatingsrecht op Europees-Nederlandse vervolgopleidingen zoals de Associate Degree en het hbo. Dat is rommelig voorzitter. Sterker nog, deze lijn tast het civiel effect van de mbo-diploma’s 3 en 4 in de kern aan.

Bovendien dient zich een aantal praktische bezwaren aan, als we kijken naar studieboeken en studiemateriaal die vanuit het Nederlands naar het Papiaments zouden moeten worden vertaald.

Voorzitter, u moet begrijpen dat niveau 3 een volwaardige vakopleiding is en niveau 4 zelfs een specialistenopleiding. Onderdeel daarvan is de technische taal. Het wordt wel heel moeizaam als dat voor het Papiaments als het ware uitgevonden moet worden. Wie moet dat doen? Is daar voldoende capaciteit voor? En wie gaat volwaardig taalvaardig die specialistische lessen verzorgen en de begeleiding op zich nemen in de kokssector, maar ook in de bouwsector? Graag een reactie.

Vz, ons grootste bezwaar richt zich erop dat er te vaak wordt benadrukt dat het hier nadrukkelijk om uitzonderingen gaat, wat al begon met het inrichten van Papiamentstalige opleidingen op niveau 1 en 2. De uitzonderingen die toen welwillend werden gemaakt, vanuit een goed hart, worden nu alweer ingehaald door die nadrukkelijke uitzonderingen voor niveau 3 en 4, nota bene de volwaardige vakopleiding en de specialistenopleiding. En dat allemaal onder de paraplu van het civiel effect dat de WEB BES geeft.

Moeten we dan helemaal niets doen voorzitter?
Wij begrijpen de noodzaak om deze groep studenten tegemoet te komen, maar wat ons betreft moet zich dat niet verder uitbreiden dan niveau 1 en 2, de entreeopleidingen. Voor volwaardige vakopleidingen en specialistenopleidingen op niveau 3 en 4 moeten we waken voor het civiel effect en weerstand bieden aan de neiging tot die vermaledijde ‘soft bigotry of low expectations’.
We mogen die talentvolle studenten niet de arbeidsmarkt opsturen met een gemankeerd diploma dat hen opsluit in de lokale arbeidsmarkt, terwijl we ons hier het vuur uit de sloffen lopen om mbo’ers te voorzien van gedegen doorlopende leerlijnen en mogelijkheden tot een leven lang leren. Een lokale economie bovendien die buitengewoon kwetsbaar is en grote fluctuaties kent, wat we onder meer gezien gedurende de lockdowns tijdens de Covidpandemie. Als de Amerikaanse cruiseschepen niet meer aanmeren heeft dat nou eenmaal desastreuze gevolgen voor de situatie op de plaatselijke arbeidsmarkt.

Wat wel zou kunnen na het behalen van de entreeopleidingen niveau 1 en 2, is het aanbieden van een specialistische koksopleiding of bijvoorbeeld een Papiamentstalige opleiding in installatietechniek, in samenwerking met het lokale bedrijfsleven, als BBL-opleiding die ook voorziet in de behoefte van de lokale arbeidsmarkt, maar dan niet onder de paraplu van het WEB.
Dan voorzien we in de plaatselijke behoefte van de arbeidsmarkt en in het carrièreperspectief van deze studenten, die weliswaar beperkt blijft tot het eiland maar die geen eroderende werking heeft op het civiel effect van de mbo-diploma’s niveau 3 en 4. Als we het civiel effect willen hooghouden, zal je soms een impopulaire maatregelen moeten nemen. En voorzitter, een beetje civiel effect is hetzelfde als een beetje zwanger. Het bestaat, of het bestaat niet. Laten we onszelf geen rad voor de ogen draaien.