Spreektekst Debat HBO

Vz,

Op 29 november 2010, het lijkt alweer lang geleden, diende ik een motie in waarin de PVV opriep om landelijke eindtermen in te voeren voor het hbo, voor de kenniscomponent van vakken, en die te examineren in landelijke examens. Die examens zouden moeten worden gemaakt en gemonitored door onafhankelijke organen, die niet rapporteren aan de instellingen of de hbo-raad.  

VVD en CDA CU en SGP waren toen tegen en die motie werd dus verworpen. 

Ik weet nog dat ik toen dacht: wacht maar tot de inspectierapporten in het voorjaar komen. Dan komt het voortschrijdend inzicht niet op kousenvoeten zoals het meestal gaat. Dan zullen we zien dat inzicht ook in een razende vaart aan kan komen bulderen. 

Ik zie dat ook de aangenomen PVV-motie die de overheid de mogelijkheid geeft in te grijpen in de financiële kaders wordt overgenomen door de staatssecretaris.  

Vz, ik wil hier niet triomfalistisch doen, want dat zou niet passen bij de ernst van het hbo-drama. Maar ik wil wel gezegd hebben dat ik als PVV’er blij ben met de richting die de staatssecretaris heeft gekozen. Ik kan u niet zeggen hoe blij ik daarmee ben. 

Vz, ik heb het vaker gezegd: een zwaar zieke patiënt is niet gediend met verzorgers die niet verder komen dan klagen en het formuleren van goede voornemens. Jarenlang zijn de problemen onder het tapijt geveegd, jarenlang werden critici genegeerd, jarenlang is er weggekeken, ook door dit huis. We hebben hier op democratische wijze besloten dat we  studenten, ouders en leraren en docenten in de kou moesten laten staan. We hebben ze overgeleverd aan een zelfbenoemde onderwijselite die jarenlang het schip van het hoger onderwijs richting de rotsen koerste. En pas toen er schipbreuk geleden werd, werd ook de politiek pas wakker. 

Vz, deze regering, deze staatssecretaris is zich rotgeschrokken toen echt duidelijk werd wat er speelde. Maar daar heeft ze het niet bij gelaten. Er is geluisterd, er is onderzocht, de juiste conclusies zijn getrokken, en ik zie daarbij een enorm gevoel van urgentie. 

De inspectierapporten hebben geleid tot consequenties voor individuele instellingen, er zijn consequenties ten aanzien van de checks en balances, van het opleidingsniveau van de docenten, van de accreditatie, de inspectie krijgt daar een grotere rol in, en de visitatie wordt aangepast. Het mes wordt gezet in het enorme aantal opleidingen en de opleidingen met te weinig relevantie voor de arbeidsmarkt zullen op termijn verdwijnen.  

En heel belangrijk: er komt een herwaardering voor eindtermen en de praktijk van de toetsing wordt verbeterd.

Er komen onafhankelijke examencommissies en tenslotte wordt de governance versterkt. En zelfs komt de staatssecretaris met een aanwijzingsbevoegdheid  die hem in staat stelt in te grijpen bij ongerechtvaardigde verrijking, financieel wanbeheer en onrechtmatig handelen. 

Vz, ik weet zeker dat een aantal CvB’s daar nu al rekening mee houdt en zijn  knopen telt. En dat is precies de bedoeling. De sector moet worden gedisciplineerd en dat is wat deze staatssecretaris doet. Vz, ik voorzie een enorme kwaliteitsimpuls en dat verdient een groot compliment aan de regering. 

Maar vz, als de regering nu toch zo voortvarend bezig is, en op de juiste weg zit, waarom dan niet doorgepakt daar waar dat het misschien wel het hardst nodig is. Ik bedoel de grootschaligheid van de instellingen. Er is echt een kritische massa, waarin de voordelen van schaal gaan verkeren in nadelen. Plassterk zei ooit als minister dat zijn inschatting was dat dat lag rond 5000 studenten voor een hbo-instelling. Daarboven gen schaalvoordelen meer, maar wel de nadelen van een losgezongen CvB, een bevrinde Raad van Toezicht die het ook allemaal niet mee kan overzien. En vooral: een Collegevoorzitter die er zit, omdat hij zo’n knappe bestuurder is geweest bij de brandweer of in het bedrijfsleven. En dus per definitie een bedrijfseconomische focus heeft i.p.v. een onderwijskundige. En daar gaan we weer! 

Vz, vergeet niet dat groot, heel groot, nog steeds de norm is. Vergeet niet dat heel groot de bron van alle kwaad is, samen met de terugtrekkende beweging die de overheid heeft gemaakt. 

En het voorbeeld van groot, groter, grootst, vindt nog steeds navolging in andere sectoren dan het hbo. In het mbo natuurlijk. Maar tot mijn grote schrik vindt nu ook de sector van het basisonderwijs dat ze bij de grote jongens wil horen. In  de VK van afgelopen zaterdag  zie ik dat een basisschool een directeur zoekt, een HDS, een hoofd der school. En wat lees ik bij de arbeidsvoorwaarden: schaal DB en een arbeidsmarkttoelage is bespreekbaar! En dat alles begeleid door Van Beekveld en Terpstra, een duur extern wervings- en selectiebureau. 

Vz, ik roep de staats op om die laatste ingreep te doen. Die laatste ingreep die hem van best wel een goeie dorpsdokter maakt tot een briljante chirurg die zijn patiënt van de drempel van de dood redt . 

Tenslotte vz, houd op met InHolland. Stop ermee. Trek de stekker eruit. Het is geen fraai gezicht om de doodstrijd van deze patiënt te rekken. Het merk InHolland is niet meer. De allerbeste dokter kent de grenzen van de medische mogelijkheden. En InHolland tranformeren tot een bloeiende en groeiende school, dat hoort helaas tot de onmogelijkheden.