Skip to main content

Wijziging van de Wet studiefinanciering 2000

Vz,

De beoogde wijziging van de Wet studiefinanciering 2000, waarbij de rentemaatstaf aangepast zal gaan worden, dient volgens dit kabinet om de houdbaarheid van de overheidsfinanciën te verbeteren.
De opbrengst van deze maatregel zal structureel € 226 miljoen bedragen.

Vz, wij zien helemaal niets in deze wijziging van de Wet. Als het kabinet het echt om de houdbaarheid van de overheidsfinanciën te doen is, had het er ook voor kunnen kiezen om de dividendbelasting NIET af te schaffen. Ook had dit kabinet ervoor kunnen kiezen om GEEN gehoor te geven aan de smeekbede van een popzangeres en dus geen 100 miljoen te ‘investeren’ in het onderwijs in ontwikkelingslanden. Alweer een minister, voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking in dit geval, van de zelfverklaarde onderwijspartij D66, die niet schroomt om het geld uit de zakken van onze studenten te halen en uit te delen aan buitenlandse studenten.

Vz, na de invoering van het leenstelsel, waar de PVV zich altijd tegen verzet heeft, onder meer samen met het CDA dat nu een coalitiepartij is, zou men de studenten enigszins tegemoetkomen door de universiteiten en hogescholen te laten investeren in verbetering van de kwaliteit van het hoger onderwijs. Dat zou gebeuren via de zogenaamde “voorinvesteringen”.
Maar die beloofde voorinvesteringen kwamen niet van de grond. Ze zijn niet of amper uitgevoerd binnen het hoger onderwijs, wat bleek uit het vernietigende rapport van de Algemene Rekenkamer. Een vernietigend rapport voorzitter.
Desondanks vindt dit kabinet het toch nodig om de studenten nog verder in het nauw te brengen door de rente op studieleningen te baseren op de 10-jaarsrente in plaats van op de 5-jaarsrente.
Door te benadrukken dat de rente nog steeds veel lager zal zijn dan de rente die gehanteerd wordt bij andere leningen en kredieten, kan de minister wel op cynische wijze de gevolgen van deze wijziging van de rentemaatstaf bagatelliseren in de memorie van toelichting, maar het staat buiten kijf dat deze wijziging extra gevolgen zal gaan hebben voor de toegankelijkheid van ons hoger onderwijs voor onze Nederlandse studenten. Onze studenten worden nu al verdrongen door de internationalisering en de verengelsing. Zij moeten concurreren met op dit moment 122.000 buitenlandse studenten als het gaat om de numerus fixus, als het gaat om woonruimte, als het gaat om persoonlijke begeleiding. Dat gaat ten koste van de toegankelijkheid. Daar komt nu deze renteverhoging bij, zo kort na de invoering van het leenstelsel.

Vz, wij stellen vast dat de regering geen oog heeft voor de psychologie van de student, meer specifiek van de eerste generatie student, de student die voor het eerst in zijn familie de weg naar het hoger onderwijs zou moeten kunnen vinden. Dan gaat het juist om de ouders en de kinderen die wij tot onze achterban mogen rekenen; de mensen die hard werken om het hoofd boven water te houden, die moeite hebben om aan het eind van de maand iets over te houden, de mensen die het meest te lijden te hebben van de onzekerheid die de globalisering met zich meebrengt. De mensen die zich in dezelfde positie bevinden als de mensen die nu in Frankrijk demonstreren in hun gele hesjes. Dat zijn de mensen die afkerig zijn van het aangaan van langlopende leningen. Leenangst, die leeft in onze achterban, is sinds de afschaffing van de basisbeurs al een keiharde realiteit en deze maatregel zal dat alleen maar verder aanwakkeren. Deze studenten en hun ouders vinden het nu al onverantwoord om een studie te volgen omdat ze zichzelf niet willen overladen met schulden. Nu wordt deze schuld dus NOG hoger en nog meer talentvolle jongeren uit dat deel van de samenleving zullen de facto uitgesloten worden van een studie binnen het hoger onderwijs. De concurrentie met de 122.000 buitenlandse studenten en de verengelsing van het onderwijs die daarbij hoort, samen met de verhoogde rente zorgen bij onze mensen voor een beeld van een onbetrouwbare overheid die er niet voor hen is, maar alleen voor de kosmopolitische elite en de rijken.

Vz, voor een partij die geen moment onbenut laat om zich in woord uit te spreken voor toegankelijkheid, en geen moment voorbij laat gaan om zich te positioneren als DE onderwijspartij, is dit het moment dat de keizer zijn kleren verliest. Dat geldt overigens ook voor de andere partijen die aan het eind van de dag voor deze wetswijziging zullen stemmen. Ik hoop dan ook van harte dat al die studenten die zich nu verzetten tegen dit plan, eindelijk inzien dat juist de partijen waar zij en masse op stemmen verantwoordelijk zijn voor een hoger onderwijs dat steeds minder toegankelijk en steeds minder betaalbaar wordt. Bijna elke week spreek ik jonge mensen die WEL het plan hadden om via de lange weg van het vmbo en mbo 4 naar het hoger onderwijs te willen doorstromen, maar daarvan afzien, omdat ze zich laten afschrikken door het idee van een levenslange schuld.
Want, vz, de effecten van dit plan zullen niet beperkt blijven tot de toegankelijkheid van ons hoger onderwijs, nee, deze beoogde wijziging zal ook tot gevolg hebben dat er nog meer druk komt op starters die zich nu al amper een starterswoning of het stichten van een gezin kunnen veroorloven. We moeten niet vergeten dat uitstromers uit het hoger onderwijs niet allemaal terecht komen in de bestbetaalde carrières in multinationals en banken. Nee vz, de meesten zullen gaan werken in de zorg, in het onderwijs, in de banen waar helemaal geen grote salarissen met bonussen worden binnengesleept. Zij zijn de mensen die 35 jaar met een nu NOG hogere restschuld met de pet in de hand naar de bank moeten om een hypotheekje los te praten.

Vz, toch gloort er hoop aan de horizon voor onze studenten.
De CDJA-jongeren vinden net als de PVV dat het veranderen van de rentemaatstaf een slecht plan is. Tijdens het CDA-congres van 3 november jl. hebben zij door middel van een aangenomen resolutie de partij opgedragen om de 5-jaarsrente te behouden. Dit tot ergernis van de partijleiding die er op gebrand was om deze resolutie niet aangenomen te krijgen.
De lange geschiedenis van het CDA leert ons dat aangenomen resoluties vanuit de eigen partij niet zomaar terzijde geschoven (kunnen) worden. Het is zelfs nog nooit gebeurd dat een aangenomen resolutie NIET werd uitgevoerd. Dat dreigt nu wel te gebeuren. En dat voorzitter, terwijl diezelfde partij onze PVV graag de maat neemt als het gaat om interne partijdemocratie. Daar sta je dan, CDA, met je grote woorden over interne verbintenis met de leden, over luisteren naar elkaar.

Vz, ik verwacht niet anders dan dat het CDA OF het regeerakkoord openbreekt om recht te doen aan de congresresolutie, OF in ieder geval dat het CDA met een passende oplossing komt om de beoogde besparing van € 226 miljoen ergens anders vandaan te halen. Gewoonweg instemmen met deze wetswijziging zou wel heel ongeloofwaardig zijn.

Tweede termijn

Vz,

Zelden hebben we een debat gehad over een groot onderwerp dat geestdodender was dan dit debat. Gisterenavond ging het over Marrakesh, een thema dat gevolgen heeft voor het voortbestaan van Nederland zoals we dat nu kennen, en zelfs toen toonde de coalitie nauwelijks interesse voor de enorme zorgen die er leven bij al die verontruste burgers met gezond verstand. Het was een kristalhelder toonbeeld van de elite van de VVD, CDA en vooral D66 die met hun rug naar de eigen bevolking staan.

Vandaag gaat het over iets veel minder ingrijpends. Maar wel iets dat heel belangrijk is, nl. om 1e-generatie studenten die een afkeer hebben van schulden en daarom afzien van een studie in het hoger onderwijs. En ook hier gaat het om de mensen uit de lagere middenklasse die het meest slachtoffer zijn van de globaliserende economie die hier is uitgerold door de VVD, CDA en vooral D66. Het is een beeld van de elite tegen het volk.
Ook vandaag. De coalitiepartners klampen zich aan elkaar vast en laten geen kiertje licht aan bijstelling of aanpassing toe. Dat is dodelijk voor het debat en pijnlijk om te zien voor de kijker die aan de andere kant van de welvaartgrens zit dan de gemiddelde kosmopolitische d66’er.
De SP heeft het zeer inhoudelijk geprobeerd, GL ook, ik heb de grote lijn geschetst, en het veroorzaakt geen rimpel in de vijver. Sterker nog, als wij als oppositie de zorgen van onze kiezers verwoorden, probeert de minister ons nota bene tot de orde te roepen, en dat wij eraan zouden bijdragen dat de jongeren niet meer gaan studeren. Dat vind ik een parlementaire gotspe voorzitter, en dat is buitengewoon deprimerend. Dat wil ik gezegd hebben.
Tenslotte vz, een laatste oproep aan de studenten: stem niet meer op welke partij in de coalitie dan ook. Het zijn juist die partijen die het hoger onderwijs minder toegankelijk maken en vooral duurder.

Stem op de partijen die nu de oppositie vormen, bij voorkeur uiteraard op de PVV.