AO Wetenschapsbeleid

Vz,

Ik wil het vandaag in het bijzonder hebben over China en de schadelijke rol die deze communistische staat speelt binnen ons academisch onderwijs.

In november 2018 hebben wij schriftelijke vragen gesteld over het bericht dat het Chinese leger massaal onderzoekers stuurt naar Nederlandse universiteiten. Vooral de TU in Delft lijkt erg geliefd te zijn onder Chinese studenten die een carrière ambiëren in de top van de CCP, de communistische partij. Zo bleek uit Australisch onderzoek dat Chinese militaire diensten grote groepen studenten uitzenden naar westerse universiteiten, waaronder de TU Delft. In de periode 2006-2017 verschenen meer dan tachtig peer reviewed papers met bijdragen van studenten die aan het Chinese leger verbonden zijn. De AIVD wees in zijn jaarverslag over 2018 expliciet op Chinese spionage bij onderwijsinstellingen en dat er van alertheid op dit soort praktijken nauwelijks sprake is. De supporters van de internationalisering van onze universiteiten hebben altijd hun schouders opgehaald over de schaduwzijde van de instroom van studenten uit landen die kennisoverdracht zien als een ‘one-way street’, maar ondertussen beginnen steeds meer landen wakker te worden over de ongewenste Chinese invloed aan hun universiteiten.
Met name de Confuciusinstituten zijn een doorn in het oog geworden. De laatste zes jaar hebben bijna 30 universiteiten in de VS, van de 100 die beschikten over een Confuciusinstituut, deze tak van de Chinese overheid gesloten. Ook in Zweden heeft men besloten om alle Confuciusinstituten en daaraan verbonden klassen te sluiten. Wij hebben maar één Confuciusinstituut en dat is verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. Wij vragen de minister dan ook om te onderzoeken of de aanwezigheid van een dependance van een dictatoriale staat nog langer gewenst is in ons land.

Vz, van een ‘level playing field’ op het gebied van kennisoverdracht is nauwelijks sprake. Maar Chinese studenten zijn bijzonder lucratief voor Nederlandse universiteiten. Zo betaalden Chinese studenten het afgelopen studiejaar 14.500 euro voor een Bachelor en 18.750 euro voor een Master.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat er maar weinig oog lijkt te zijn onder Nederlandse academici voor de nadelen van deze zogenaamde samenwerking. Wij pleiten er dan ook voor om geen enkele Chinese student meer toe te laten voor studies die raken aan ‘dual use’-technologieën. Wij hebben deze oproep al eens gedaan voor studenten uit Iran, maar het wordt tijd dat het gevaar afkomstig uit China op waarde wordt geschat.
Universiteiten hebben niet de capaciteit om hier kordaat tegen op te treden. Dat mogen we ook niet verwachten van de instellingen. Dat is een taak van onze diensten. Wij hebben hier al ooit een motie over ingediend, maar we hebben die toen op verzoek van de minister aangehouden. Deze motie verzocht de regering om visumaanvragen van Chinese en Iraanse studenten in gevoelige technologieën door de MIVD te laten beoordelen.
Mijn vraag aan de minister is waarom zij mij indertijd verzocht om deze PVV-motie aan te houden. Welke ontwikkelingen zijn er geweest die mijn motie misschien overbodig maken?

Vz, ik ga afronden. Wij ondersteunen de oproep gedaan in de brief van de heer Duisenberg van de VSNU. Niemand is erbij gebaat als tussen de 500 en 1000 onderzoekers voortijdig met hun onderzoek moeten stoppen vanwege de Corona-maatregelen. Als dit voorkomen kan worden door een tijdelijke uitzonderingsbepaling in de Wet Arbeidsmarkt in Balans op te nemen, zoals Duitsland al gedaan heeft, dan moeten we dat regelen voorzitter. Tot zover.