Wet meer ruimte nieuwe scholen

Vz.
In de samenvatting van de Memorie van Toelichting wordt uitgelegd dat de vrijheid van onderwijs en de onderwijspluriformiteit onder druk staan. Die pluriformiteit is lang in orde geweest, maar een samenwerkingsverband van belanghebbenden heeft kennelijk geconcludeerd dat de wettelijke mogelijkheden uitgebreid moeten worden. De procedures die nu nog gelden, maken het stichten van een nieuwe school moeilijker dan nodig is, zegt de regering, en met de steeds meer aan verandering onderhevig zijnde voorkeuren van ouders, wil dit kabinet een actueler en flexibeler scholenbestand. De MvT spreekt er zelfs over dat het nu vrijwel onmogelijk geworden is om een nieuwe school te starten.

U raadt het al, wij vinden dat een schromelijk overdreven voorstelling van de stand van zaken. Er wordt hier een karikatuur gemaakt van de pluriformiteit die ons onderwijssysteem al een hele tijd kenmerkt, terwijl een gedegen en duidelijke onderbouwin ontbreekt, zoals de Raad van State ook opmerkt, om over te gaan tot zo’n rigoureuze wijziging van het huidige stelsel.
Wij zien te weinig voorbeelden die ons een helder beeld geven waarom de huidige, richtinggebonden planning onvoldoende recht doet aan nieuwe initiatieven voor scholen.

Laat me dat uitleggen voorzitter. Wij zien een overvloed aan nieuwe onderwijssystemen die een plek hebben weten te bemachtigen. Ik denk aan Iederwijsscholen, Avatar-scholen oftewel zogeheten ‘democratische’-scholen, sociocratische scholen, iPad-scholen en zo kun je nog wel even doorgaan. Hoe divers wil je het hebben, in combinatie met scholen met een bepaald richtingsbegrip.

Voorzitter, wat mij betreft is er niet een gebrek aan ruimte voor nieuwe scholen. Er is VEEL TE VEEL ruimte voor nieuwe scholen, voor totaal onverantwoorde experimenten met kinderen. Er is een wildgroei aan pedagogisch onverantwoorde experimenten. Dit wetsvoorstel zal veel ouders die bevattelijk zijn voor nieuwe trends en onderwijshypes, met de beste bedoelingen, begrijp me goed, maar volstrekt onverantwoord, ertoe aanzetten om in te gaan op die narcistische onderwijsgoeroes die aan de basis liggen van de iPad-scholen, of de democratische-scholen die totaal in de ban zijn geraakt van de Scientology-achtige club Avatar. Citaat uit de missie van een school (Sparkling Kids, Empowering kids to reach for the stars) die opereert onder het volgende adagium: ‘Het kind mag de kennis en ervaring opdoen wanneer het er klaar voor is en OP DE MANIER DIE HET WIL.’ ‘Elk kind mag eigen keuzes maken.’ ‘Een kind WEET als geen ander.’ ‘Het is onze missie om elk kind zijn eigen ontwikkeling te laten bepalen en HIER SLECHTS GETUIGE VAN TE MOGEN ZIJN.’ ‘Elk kind is een spiegel waarin wij zonder oordelen mogen kijken om onze pijn te zien, te helen en onze grootste angsten te overwinnen en vanuit verbinding liefde mogen en kunnen geven ZODAT ONS COLLECTIEF BEWUSTZIJN HEELT EN NIET LANGER DOORGAAT VAN GENERATIE OP GENERATIE.’
Voorzitter, leer ze lezen, schrijven en rekenen, zou ik zeggen. DAT hoort onderwijs te doen, en DAT is nou juist waar het huidige onderwijs allang niet meer voldoende in staat is. Dat is de schande van dit Kabinet.
Mijn vraag aan de minister: ziet dit wetsvoorstel erop toe dat experimentele, new age-achtige scholen die niets toevoegen aan ons onderwijslandschap en in deze tijd van ernstig dalende leerlingenprestaties volstrekt onverantwoord zijn, buiten de deur worden gehouden? Of kunnen we juist een wildgroei aan allerlei ontwikkelingsvisies verwachten die nietsvermoedende ouders met pedagogisch gewauwel weten te betoveren en hele cohorten leerlingen zullen opzadelen met leer- en ontwikkelingsachterstanden?

Voorzitter, om aan te tonen dat er voldoende animo bestaat voor een nieuwe school, laat dit wetsvoorstel twee methoden toe: ouderverklaringen en marktonderzoek, waarbij de initiatiefnemer zelf kan besluiten welke methode hij toepast. Dit gecombineerd met demografisch onderzoek moet leiden tot een langetermijnprognose. Wij hebben onze twijfels over de voorgestelde methoden.
De ouderverklaringen zijn bijvoorbeeld niet bindend. Zou het niet zo kunnen zijn dat ouders, die de Nederlandse taal niet machtig zijn, ingezet worden om aan genoeg ouderverklaringen te kunnen komen? Is het systeem waarbij er met DigiD ingelogd wordt bij DUO bestand tegen fraude en bedrog?
Graag een reactie.

Vz, dit wetsvoorstel beoogt de invoering van een toets vooraf met kwaliteitseisen waaraan nieuwe scholen dienen te voldoen om voor bekostiging in aanmerking te komen. Kwaliteitsaspecten spelen nu geen rol bij het besluit om een nieuwe school al dan niet te bekostigen. Het is de bedoeling dat nog vóór de start van een nieuwe school de aanvraag wordt getoetst op bepaalde deugdelijkheidseisen die een indicatie kunnen geven van de te verwachten kwaliteit van de school. Zo wordt er voorgesteld om in het kader van de aanvraagprocedure de inspectie te laten adviseren over de verwachte kwaliteit van de school. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan mijn aangenomen motie uit oktober 2015.
Mijn motie verzocht de regering om wettelijk te regelen dat de inspectie op kwaliteitsnormen mag controleren voordat een nieuwe school start. Deze motie had ik toen ingediend om de komst van de Stichting Islamitisch Onderwijs te kunnen voorkomen. Dit op grond van kwaliteitsnormen. Kwaliteitsnormen waar het inmiddels in 2010 gesloten Islamitisch College in Amsterdam jaar op jaar niet aan voldeed.
Wij vinden het zeer verontrustend dat er gesteld wordt dat didactisch handelen en leerresultaten NIET op voorhand getoetst kunnen worden. Leerresultaten als criterium wordt inderdaad een lastig verhaal, maar van didactisch handelen kan WEL DEGELIJK een indicatie en verwachting opgesteld worden. Ik verwijs naar mijn citaten uit de missie van Sparkling Kids. Vergelijkbare scholen geven nou eenmaal een beeld van wat je kunt verwachten.
Wat vindt de Minister daarvan; hij is net als ik jarenlang leraar geweest en ik vermoed dat hij het met mij eens is. Als we het voorgenomen didactisch handelen niet in kaart brengen, moeten we ons voorbereiden op veel volgende mislukte experimenten met kinderen. Als Wetgever kunnen we dat niet toelaten. Dus graag een oplossing van de Minister.

Tweede termijn

Vz, kort over mijn amendement. Dat regelt dat de aanvraag voor de bekostiging van een nieuw op te richten school wordt geweigerd door de minister als de onderliggende levensvisie zich niet verhoudt tot de uitgangspunten ten aanzien van de democratische rechtsstaat en fundamentele rechten en vrijheden zoals de gelijkwaardigheid van man en vrouw, van LHBTI+ en van andersdenkenden en -gelovigen zoals die in de Grondwet zijn verankerd. Ik wil het bij nieuw op te richten scholen nu eindelijk aan de VOORKANT regelen voorzitter. We MOETEN wettelijke instrumenten inbouwen om onwelgevallige ideologieën uit te sluiten van ons onderwijsbestel. (Ik wil geen Baldur van Schirach Lyceum of een Eva Braun College.)

Tenslotte voorzitter. Wij vinden dit Wetsvoorstel onnodig om de redenen die ik in eerste termijn uiteenzette. Mocht het zo zijn dat mijn amendement wordt aangenomen, EN als deze Wet een halt toeroept aan onverantwoorde kinderexperimenten zoals ik die noemde, dan kan de PVV zijn mening herzien. Mocht dat niet zo zijn, dan zal ik tegen deze Wet adviseren.

(Juist door de focus neer te leggen bij de ouders om een nieuwe school te starten, vereist dat ouders die zeer betrokken zijn bij de opvoeding en ontwikkeling van hun kinderen. Ouders die de taal machtig zijn en in staat zijn om ons onderwijssysteem voldoende te begrijpen om een gedegen afweging te maken over wat het beste is voor de toekomst van hun kinderen. Wij zien een discrepantie tussen een gewenste realiteit en de werkelijke gang van zaken voorzitter. Vz, graag een reflectie op deze constatering.)

(Er zijn in ons land ook niet veel schoolstichtingen. Het gaat vooral om de stichting van nieuwe nevenvestingen. De RvS stelt ook zeer terecht dat de meeste ouders tevreden zijn over het huidige aanbod en dat de flexibiliteit van het huidige stelsel vooral gekenmerkt wordt door scholen die zich wel MOETEN aanpassen om te kunnen blijven concurreren met veranderende voorkeuren van ouders. Gezonde concurrentie dus voorzitter.)